Zakupy w sieci już od wielu lat cieszą się stale rosnącą popularnością. Wzrosła ona w czasie pandemii, gdy przez pewien okres niektóre produkty można było kupić tylko online. Niestety fakt ten chętnie wykorzystują cyberprzestępcy i oszuści, którzy czyhają na nasze pieniądze i dostępy do kont bankowych.

Jak więc bezpiecznie kupować w sieci?

Polacy coraz chętniej kupują w sieci

Zgodnie z wynikami badania „E-commerce w Polsce” przygotowanego przez Gemius, które poznaliśmy jesienią 2021 roku, odsetek Polaków robiących zakupy w sieci wzrósł do 77 proc. Oznaczało to wzrost o 4 pkt proc. w stosunku do 2020 roku. Wśród osób, które najchętniej robią zakupy online, przeważają kobiety, osoby powyżej 35. roku życia, mające wyższe wykształcenie oraz mieszkańcy największych miast. Mimo to wielu z nas wciąż pada ofiarami oszustów i cyberprzestępców, którzy wciąż doskonalą swoje metody wyłudzania pieniędzy oraz wrażliwych danych.

Bezpieczne zakupy online – 5 najważniejszych zasad

Zanim zdecydujemy się na zakup produktu lub usługi przez internet – zwłaszcza w sklepie, który dopiero poznaliśmy – warto sprawdzić:

• opinie firmy na wizytówce Google lub w zaufanych serwisach oceniających sklepy internetowe,
• operatora płatności, z którego korzysta sklep,
• regulamin sklepu,
• dane NIP lub KRS firmy,
• stosowanie certyfikatu SSL przez serwis, w którym dokonujemy płatności.
  
  
  

Weryfikacja opinii innych klientów

Przed złożeniem zamówienia w nowo poznanym sklepie, warto sprawdzić, jak oceniają go inni użytkownicy. Opinie można znaleźć między innymi na wizytówce Google – o ile firma taką posiada.

Należy jednak mieć świadomość, że Google nie weryfikuje publikowanych komentarzy, choć usuwa fałszywe treści, gdy zostaną one zidentyfikowane. Oceny klientów, którzy rzeczywiście dokonali zakupu w danym sklepie, są dostępne w takich serwisach jak Opineo.pl. Wiadomości z prośbą o wystawienie oceny otrzymują wyłącznie osoby, które skorzystały z usług danej firmy, a przy ich komentarzach znajduje się stosowne oznaczenie.

Sprawdzenie operatora płatności internetowych

Przed sfinalizowaniem transakcji należy też sprawdzić, czy sprzedawca korzysta z usług znanego i zweryfikowanego operatora płatności internetowych. Godne zaufania sklepy internetowe obsługują zaufani pośrednicy, którzy zapewniają bezpieczeństwo przeprowadzanej transakcji. Wśród najpopularniejszych operatorów wymienić można Tpay, PayU, Blue Media, dotpay czy HotPay. Co ważne, jeśli sprzedawca oferuje wyłącznie jedną metodę płatności – zazwyczaj jest to wtedy płatność z góry – zakup w takim sklepie może być co najmniej ryzykowny.

Zapoznanie się z regulaminem sklepu internetowego

Każdy sklep internetowy na swojej stronie musi udostępnić obowiązujący w nim regulamin. Najistotniejsze do zweryfikowania kwestie dotyczą ewentualnego zwrotu lub reklamacji towaru. W regulaminie powinno zostać określone, na jakich warunkach można dokonać zwrotu zakupionego produktu oraz w jaki sposób i w jakim terminie klientowi zwracane są pieniądze. W przypadku reklamacji natomiast należy zwrócić uwagę na to, w jakim czasie sklep musi podjąć decyzję o jej uznaniu lub nieuznaniu.

Weryfikacja danych firmy

Jeśli chcemy zamówić produkty lub usługi w nowym sklepie, warto sprawdzić, czy taka firma naprawdę istnieje. Najłatwiej można to zrobić poprzez sprawdzenie danych rejestrowych firmy na stronach rządowych. NIP lub KRS przedsiębiorstwa zazwyczaj można znaleźć w regulaminie sklepu internetowego. W niektórych serwisach dane te znajdziemy także na odrębnej podstronie, na której publikowane są pełne dane firmy wraz z adresem.

Stosowanie certyfikatu SSL

Gdy dotychczas nic nie wzbudziło naszych wątpliwości i podejmiemy decyzję o dokonaniu zakupu, wciąż nie powinniśmy tracić czujności. Zanim sfinalizujemy transakcję, warto sprawdzić, czy witryna, w której dokonujemy płatności online, posiada certyfikat SSL. SSL to protokół sieciowy stosowany do zabezpieczania połączeń internetowych, przyjęty jako standard szyfrowania na stronach. Certyfikat SSL zapewnia poufność przesyłanych przez internet danych – za jego pomocą szyfrowane są między innymi połączenia do poczty elektronicznej, serwerów FTP czy stron internetowych.

Certyfikat SSL znajduje też zastosowanie przy zabezpieczaniu wszelkich transakcji internetowych, w tym realizowanych w systemach bankowości elektronicznej i płatności online czy podczas aukcji internetowych. Jak sprawdzić, czy serwis posiada certyfikat SSL? Przy adresie takiej witryny znajduje się rysunek niewielkiej kłódki.

Jeśli byłaby ona przekreślona, oznacza to, że strona nie posiada certyfikatu lub stracił on swoją ważność. W takich sytuacjach pomocne może okazać się wsparcie takiej firmy, jak IT Leader, która zapewnia przedsiębiorstwom kompleksową obsługę informatyczną, w tym ochronę danych.

Co zrobić, gdy zostaniemy oszukani w sieci?

Czasem mimo zachowania wszelkich środków ostrożności okazuje się, że padliśmy ofiarami oszustwa. Co można w takiej sytuacji zrobić? W pierwszej kolejności należy skontaktować się z bankiem i spróbować zatrzymać lub anulować zlecony przelew. Jeśli jest to niemożliwe, warto poprosić nasz bank o kontakt z bankiem odbiorcy w celu zablokowania pieniędzy.

Jeśli płatność została dokonana kartą kredytową, sprawa często okazuje się prostsza. W takim przypadku korzysta się z tak zwanego chargebacku – to procedura reklamacyjna, którą inicjuje bank po otrzymaniu stosownego zgłoszenia od właściciela karty. Chargeback to rozwiązanie stosowane między innymi w ramach dochodzenia roszczeń wobec firmy, która nie wywiązała się – częściowo lub całkowicie – z realizacji zamówienia.

W niektórych przypadkach warto też rozważyć złożenie zawiadomienia o podejrzeniu przestępstwa. W zawiadomieniu należy zawrzeć:

• dane kontaktowe osoby składającej zawiadomienie,
• opis sytuacji, do którego dobrze jest dołączyć screen lub maila z potwierdzeniem zamówienia,
• termin i formę dokonania płatności z dowodem w postaci potwierdzenia realizacji transakcji,
• powód, dla którego uważamy, że doszło do oszustwa,
• wszelkie inne dowody, na przykład korespondencję ze sprzedawcą.

Zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa można złożyć w najbliższym komisariacie lub we właściwej prokuraturze.

Mimo ogromnej popularności zakupów online część z nas nie zna, a tym samym nie przestrzega podstawowych środków ostrożności. Znajomość podstawowych zasad bezpiecznych zakupów w sieci pozwoli nam uchronić się przed oszustwem i utratą nierzadko sporej kwoty.